Άρθρα / Νομολογία

Επικαιρότητα

Δεσμευτικότητα σύμβασης καταβολής διατροφής υπέρ τέκνων

Αριθµός απόφασης 6046/2017

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Αποτελούµενο από την Δικαστή ………., Πρόεδρο Πρωτοδικών, η οποία ορίσθηκε µε κλήρωση σύµφωνα µε το νόµο 3327/2005.

Συνεδρίασε δηµόσια στο ακροατήριό του στην Αθήνα στις ………, χωρίς τη σύµπραξη Γραµµατέα, για να δικάσει την υπόθεση µεταξύ:

Της αιτούσας ………………., ενεργούσας για λογαριασµό των ανηλίκων τέκνων της ……………, η οποία εµφανίσθηκε στο ακροατήριο µε τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Παναγιώτη Τζαµτζή.

Του καθ΄ ου η αίτηση:……………………….., ο οποίος εµφανίσθηκε στο ακροατήριο µε την πληρεξούσια δικηγόρο του ……….

Η αιτούσα ζητεί να γίνει δεκτή η από ………. αίτησή της που κατατέθηκε στη Γραµµατεία αυτού του Δικαστηρίου µε αριθµό κατάθεσης γενικό …… και ειδικό …….. και προσδιορίστηκε να συζητηθεί για τη δικάσιµο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων ανέπτυξαν τους ισχυρισµούς τους και ζήτησαν να γίνουν δεκτοί.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Από τις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486, 1489 και 1493 του ΑΚ προκύπτει, ότι οι γονείς, είτε υπάρχει µεταξύ τους γάµος και συµβιώνουν, είτε έχει διακοπεί η συµβίωσή τους, είτε έχει εκδοθεί διαζύγιο, έχουν κοινή υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους, ακόµα και αν τούτο έχει περιουσία, εφόσον όµως τα εισοδήµατα από αυτήν, ή το προϊόν της εργασίας του, ή άλλα τυχόν εισοδήµατά του δεν αρκούν για τη διατροφή του. Το µέτρο της διατροφής προσδιορίζεται µε βάση τις ανάγκες του τέκνου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του και περιλαµβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για τη συντήρησή του έξοδα και επιπλέον τα έξοδα για την ανατροφή, καθώς και την επαγγελµατική και την εν γένει εκπαίδευσή του. Ως συνθήκες ζωής νοούνται οι συγκεκριµένοι όροι διαβίωσης, που ποικίλουν ανάλογα µε την ηλικία, τον τόπο κατοικίας, την ανάγκη εκπαίδευσης και την κατάσταση της υγείας τού δικαιούχου, σε συνδυασµό µε την περιουσιακή κατάσταση του υπόχρεου. Η κατά τα άνω υποχρέωση των γονέων προς διατροφή του τέκνου βαρύνει αυτούς, κατά το άρθρο 1489 εδ. 2 του ΑΚ, ανάλογα µε τις δυνάµεις τους. Ο εναγόµενος, συνεπώς, γονέας, προς καταβολή ολόκληρου του ποσού της διατροφής, µπορεί να επικαλεστεί κατ” ένσταση, κατ” άρθρο 262 του ΚΠολΔ, ότι και ο άλλος γονέας έχει την οικονοµική δυνατότητα, σε σχέση µε τη δική του και σε συνδυασµό µε τις λοιπές υποχρεώσεις του, να καλύψει µέρος της ανάλογης διατροφής του ανηλίκου, οπότε, µε την απόδειξη της ένστασης αυτής, περιορίζεται η υποχρέωση του εναγόµενου γονέα κατά το ποσό που αντιστοιχεί στην οικονοµική δυνατότητα και στη βάση αυτής υποχρέωση συνεισφοράς του άλλου γονέα.

Αλλά σε περίπτωση µη υποβολής της σχετικής αυτής ένστασης, δεν δύναται το δικαστήριο να ερευνήσει αυτεπαγγέλτως την οικονοµική δυνατότητα του άλλου γονέα και να κανονίσει, ανάλογα µε τις δυνάµεις τού κάθε γονέα, το επιδικαστέο σε βάρος τού εναγοµένου ποσό της διατροφής. Συνακόλουθα προς όλα τα παραπάνω, για το, κατά το άρθρο 216 του ΚΠολΔ, ορισµένο της αγωγής διατροφής σε χρήµα ανήλικου τέκνου, λόγω διάστασης ή λύσης του γάµου των γονέων του, αρκεί να εκτίθενται στο δικόγραφο αυτής, η συγγενική σχέση ενάγοντος-εναγοµένου, η έλλειψη εισοδηµάτων του ανηλίκου και η αδυναµία του να εργαστεί, τα περιουσιακά στοιχεία του εναγόµενου γονέα του, οι ανάγκες του που είναι προσδιοριστικές του ύψους της διατροφής, η οποία πρέπει να του καταβληθεί και το αιτούµενο, για όλες αυτές τις ανάγκες του, συνολικό ύψος της δαπάνης που αποτελεί την, κατά τις προαναφερόµενες διατάξεις, ανάλογη διατροφή του, χωρίς να απαιτείται ο προσδιορισµός στο δικόγραφο της αγωγής µε ακρίβεια και του απαραίτητου, για την κάλυψη κάθε επιµέρους ανάγκης του, που προκύπτει από τις συνθήκες της ζωής του, χρηµατικού ποσού, καθώς και των εισοδηµάτων και της οικονοµικής δυνατότητας και του άλλου γονέα και των συγκεκριµένων δαπανών που βαρύνουν καθέναν από τους γονείς (ΑΠ 416/2007 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 884/2003 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 782/2003 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 344/2001 ΕλλΔνη 2002. 113, ΑΠ 396/2001 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 804/1994 ΕλλΔνη 1996. 98, ΑΠ 1322/1994 ΕλλΔνη 1994. 368, ΑΠ 106011993 ΕλλΔνη 1994. 1291, ΑΠ 1322/1992 ΕλλΔνη 1994. 368, ΕφΘεσ 1993/2003 Αρµ. 2004. 357, ΕφΠειρ 370/2002 ΝΟΜΟΣ, ΕφΘεσ 1278/2001 Αρµ. 2002. 225, ΕφΑθ 226011993 ΕλλΔνη 1994.40, ΜΠρΠειρ 3758/2008 ΝΟΜΟΣ). Στην περίπτωση, τέλος, που, σύµφωνα και µε τα ανωτέρω τιθέµενα, µε την αγωγή δεν ζητείται το σύνολο του ποσού, στο οποίο αποτιµώνται οι διατροφικές ανάγκες του δικαιούχου, αλλά µόνο το µέρος το οποίο κατά την άποψη του ενάγοντος πρέπει να βαρύνει τον εναγόµενο γονέα, σε αναλογία προς τις οικονοµικές δυνάµεις αυτού και του άλλου γονέα (του εναγοµένου), ο αµυντικός ισχυρισµός ότι η αναλογία αυτή είναι διαφορετική από εκείνη που αναφέρεται στην αγωγή, λειτουργεί ως άρνηση. Τότε, ο συσχετισµός των οικονοµικών δυνάµεων των δύο γονέων πρέπει να γίνει από το Δικαστήριο αυτεπαγγέλτως, σύµφωνα προς τα εκατέρωθεν αποδεικνυόµενα πραγµατικά περιστατικά και δη ανεξάρτητα από την πληρότητα της σχετικής καταχώρισης του ισχυρισµού στα πρακτικά ή τις προτάσεις του εναγοµένου (ΕφΔωδ 124/2006 ΝΟΜΟΣ, ΕφΔωδ 95/2006 ΝΟΜΟΣ, ΕφΘεσ 1101/2002 Αρµ. 2003. 38, ΜΠρΚεφ 51/201 Ο ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, οι διατάξεις περί διατροφής µεταξύ ανιόντων και κατιόντων, κατ” άρθρο 1485 επ. του ΑΚ, αποτελούν κανόνες αναγκαστικού δικαίου (άρθρο 3 του ΑΚ), όµως δεν αποκλείεται για το λόγο αυτό, να ρυθµιστεί η διατροφή µε σύµβαση που υπογράφεται µεταξύ των ενδιαφεροµένων στα πλαίσια συναινετικού διαζυγίου, µε την οποία ρυθµίζονται ζητήµατα επιµέλειας και επικοινωνίας τέκνων µε τους γονείς τους (σύµφωνα µε τη διάταξη του άρθρου 1441 του ΑΚ), µε τον περιορισµό ότι η σύµβαση αυτή δεν ενέχει χαρακτήρα παραίτησης από τη διατροφή για το µέλλον (άρθρο 1499 του ΑΚ). Στην περίπτωση αυτή, η σύµβαση είναι άκυρη κατά το µέρος εκείνο που ενέχει παραίτηση (Ατσαλάκης σε ΕρµΑΚ, άρθρα 1476-1492, αριθ. 41, Ανδρουλιδάκης σε Γεωργιάδη – Σταθόπουλο ΑΚ, άρθρα 1485-1504 αριθ. 54-55, ΑΠ 1346/1980 Ε.Ε.Ν. 48. 362, ΕφΑθ 9283/2003 ΕλλΔνη 45. 850, ΕφΑθ 10372/1986 ΝοΒ 35. 553, ΕφΑθ 5068/1983 ΑρχΝ 34. 691). Η πιο πάνω συµφωνία, µε τις προϋποθέσεις που προαναφέρθηκαν της µη παραίτησης για το µέλλον, είναι έγκυρη, εφόσον όµως το µέτρο και το ύψος της διατροφής, όπως καθορίστηκαν από τη συµφωνία, δεν διαφέρουν σηµαντικά από τη διατροφή που θα επιδίκαζε το δικαστήριο σύµφωνα µε τις σχετικές για τη διατροφή αξιώσεις αν έκρινε την υπόθεση στον ίδιο χρόνο (ΑΠ 62011999 ΕλλΔνη 41.73, ΑΠ 14/1991 ΝοΒ 40. 721, ΕφΑθ 5878/2010 ΝΟΜΟΣ). Διαφορετικά, η σχετική συµφωνία, για την οποία καταδεικνύεται ότι δεν καλύπτει το σύνολο της ανάλογης διατροφής του δικαιούχου (άρθρο 1493 του ΑΚ), θεωρείται ότι εµπεριέχει σιωπηρή, µερική παραίτηση από τη διατροφή για το µέλλον και, κατά συνέπεια, είναι άκυρη. Ο δικαιούχος της διατροφής, χωρίς να δεσµεύεται από µια τέτοια συµφωνία, διατηρεί το δικαίωµα να προσφύγει στο Δικαστήριο και να ζητήσει από αυτό τον καθορισµό του ποσού της διατροφής στο προσήκον µέτρο (ΕφΠατρ 831/2008 ΑΧΑΝΟΜ 2009. 228, ΕφΛαρ 167/2003 Δικογραφία 2003. 375, ΕφΘες 805/2003 Αρµ. 2003. 1605, ΕφΑθ 1921/1995 ΕλλΔνη 36. 1553, ΕφΘεσ 509/1993 Αρµ. 47. 533, ΕφΘεσ 1655/1990 Αρµ. 45.560). Η αιτούσα, επικαλούµενη επείγουσα περίπτωση, ζητεί, ως ασφαλιστικό µέτρο, να υποχρεωθεί ο καθ” ου η αίτηση να της προκαταβάλει προσωρινά ως µηνιαία διατροφή των ανηλίκων τέκνων ………, τα οποία απέκτησε κατά τη διάρκεια του γάµου της µε τον καθ΄ ου η αίτηση, ο οποίος λύθηκε αµετάκλητα δυνάµει της υπ” αριθ. …. απόφασης αυτού του Δικαστηρίου (Διαδικασία Εκουσίας Δικαιοδοσίας), και τα οποία αδυνατούν να διαθρέψουν τον εαυτό τους, το ποσό των …………. ευρώ για το κάθε τέκνο και συνολικά το ποσό των ………….. ευρώ, νοµιµοτόκως από την καθυστέρηση καταβολής κάθε µηνιαίας παροχής, και να καταδικασθεί ο καθ΄ ου η αίτηση στην καταβολή της δικαστικής της δαπάνης. Η αίτηση παραδεκτώς εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, αρµοδίου καθ΄ ύλην και κατά τόπον (άρθρα 683 παρ. 1 και 22 τοΚΠολΔ), κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών µέτρων (άρθρα 683 επ., 728, 735 του ΚΠολΔ) και είναι νόµιµη, στηριζόµενη στις διατάξεις των άρθρων 1389, 1390, 1485, 1486, 1489 παρ. 2, 1493, 1496, 1497 του ΑΚ, 176, 728 του ΚΠολΔ, πλην του αιτήµατος επιδίκασης των ποσών της διατροφής νοµιµοτόκως από την καθυστέρηση καταβολής κάθε µηνιαίας παροχής, το οποίο είναι µη νόµιµο διότι, ναι µεν η επίδοση της αίτησης προσωρινής επιδίκασης απαίτησης συνιστά όχληση επαγοµένη τοκοφορία, πλην όµως οι τόκοι δεν περιλαµβάνονται στις περιοριστικά απαριθµούµενες στο άρθρο 728 του ΚΠολΔ περιπτώσεις παροχής προσωρινής προστασίας. Πρέπει, εποµένως, η αίτηση, κατά το µέρος που κρίθηκε νόµιµη, να ερευνηθεί περαιτέρω κατ” ουσίαν.……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Δικάζει αντιµωλία των διαδίκων.

Απορρίπτει ότι στο σκεπτικό κρίθηκε ως απορριπτέο.

Δέχεται εν µέρει την αίτηση.

Υποχρεώνει τον καθ΄ ου η αίτηση να καταβάλει στην αιτούσα, για λογαριασµό των ανηλίκων τέκνων ………………., για προσωρινή διατροφή σε χρήµα, το ποσό των ………………… ευρώ µηνιαίως για κάθε τέκνο και συνολικά το ποσό των …………….. ευρώ µηνιαίως, και στο πρώτο πενθήµερο εκάστου µηνός, για το χρονικό διάστηµα από την επόµενη της επίδοσης της υπό κρίση αίτησης έως την έκδοση οριστικής απόφασης επί της τακτικής αγωγής διατροφής.

Επιβάλλει σε βάρος του καθ΄ ου η αίτηση µέρος των δικαστικών εξόδων της
αιτούσας, τα οποία ορίζει σε ……………….ευρώ.

Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δηµοσιεύθηκε σε έκτακτη, δηµόσια συνεδρίαση